آقای شورا؛ حفظ انقلاب به دست مردم

علیرضا باغشنی، از جمله کارگردانان جوانی است که در با مستند «آقای شورا» در چهاردهمین دوره جشنواره مردمی فیلم عمار شرکت داشت. این کارگردان که پیش از این نیز با فیلم کشور کوچک من در دوره دوازدهم جشنواره عمار شرکت کرده بود، سال 1362 در مشهد متولد شده و دارای مدرک کارشناسی مهندسی کشاورزی است. مستند آقای شورا درباره سید حسین حسینی آزاد، پیرمردی از روستای چناران است که ساخت مستندی از مجموعه فعالیت هایش، در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به پیشنهاد خودش صورت گرفته است. این مستند بیش از هر چیز ما را به یاد مستند دیگری از این کارگردان، یعنی روشنفکر می‌اندازد که روایتی از مردی روشن روان است که سواد خواندن و نوشتن ندارد.

در ادامه در گفتگو با علیرضا باغشنی، کارگردان مستند آقای شورا، از انگیزه های او برای ساخت چنین مستندی بیشتر می‌خوانیم:

سوژه ساخت مستند آقای شورا از کجا آمد؟

ساخت مستند و پیدا کردن سوژه شیوه‌های متفاوتی دارد مثل اینکه کسی پیشنهادی بدهد، جرقه سوژه در مشاهدات میدانی زده شود و از این قبیل. اما در مورد مستند آقای شورا خود همان آقای شورا آمد و این پیشنهاد را مطرح کرد. بعد از بررسی‌هایی که صورت گرفت دیدم سوژه خوبی است و ساخت مستند کلید خورد.

انقلاب توسط مردم بنا شده و حفظ آن هم با مردم است

ویژگی اصلی این مستند این است که این انقلابی که توسط خود مردم بنا شده با حضور پررنگ همین مردم هم حفظ شده است. این آتش و هیجان به وسیله مردم شعله‌ ور شده و به همین دلیل در این فیلم می‌بینیم که فردی که قبل از انقلاب با ایثارگری که داشته بدون اینکه کوچکترین آورده مالی برایش داشته باشد به مردم روستا خدمت می‌کرده، حتی تا بعد از انقلاب هم ادامه دار بوده است. اینجوری نبود که بگوید انقلاب به ثمر رسیده پس تکلیف منم تمام شده، نه. این آقا تا 40 سال بعد هم به تلاشش ادامه داده و عضو شورای روستا است. بحث بعدی مربوط به جامعه روستایی است که مورد غفلت واقع شده و توجهی به ظرفیت‌های آن نمی‌شود. به همین دلیل ضرورت کار با محوریت روستا احساس می‌شود که باید بیان شود که چه نقش مهم و بزرگی در انقلاب دارد. موضوع روستا در عین اهمیت بالایی که دارد زیاد مورد توجه قرار نگرفته به همین دلیل احساس کردم باید به این کار بپردازم.

تاثیر آقای شورا در پیشرفت روستا

علیرضا باغشنی در ادامه درباره تأثیرگذاری افراد در روستاها گفت: با توجه به اینکه روستاها محیط کوچکی دارند وقتی کسی بتواند با ایثارگری در بین آن‌ها محبوب شود باعث وحدت هم می‌شود و می‌تواند مردم را جمع کند. در بعضی از روستاها مردم وحدتی ندارند و پیشرفتی هم نمی‌کنند و دائم منتظر خدمات دولت هستند ولی وقتی یک نفر می‌آید و بخاطر خدمات صادقانه‌ای که برای مردم داشته محبوب می‌شود مردم انگیزه پیدا می‌کنند و با احترام به این فرد اقدامات مثبتی در روستا انجام می‌دهند؛ مثلاً با نیروی کارگری از همان روستا بناهای جدیدی درست می‌کنند، راه و جاده را بهتر از قبل می‌کنند اینجوری دولت هم راحت‌تر می‌تواند بودجه‌ای در اختیار روستا قرار بدهد تا خودشان باعث عمران و آبادی شوند در واقع محبوبیت آقای شورا باعث این وحدت و پیشرفت شده است.

جشنواره مردمی فیلم عمار

این مستندساز جوان درباره ظرفیت جشنواره مردمی فیلم عمار در توسعه چنین افکاری بین مردم و ایجاد حس توانمندی در آن‌ها گفت: جشنواره عمار یک خصوصیت منحصر به فردی که دارد بحث اکران‌های آن است که به سمع و نظر مخاطب واقعی می‌رسد. مثلاً همین آقای شورا می‌خواهد در روستا مدرسه بسازد اما دولت می‌گوید جنگ است و بودجه ندارد. این بنده خدا از مردم روستا به عنوان نیروی کارگری استفاده می‌کند و مصالح را خودش با زحمت از فلان جا و بهمان جا تهیه می‌کند و به مردم روستا می‌گوید هرکس وظیفه دارد مثلاً 15 روز بیاید کار کند تا مدرسه ساخته شود؛ چراکه مدرسه هم برای روستا است و هر کاری بکنند برای وضعیت بهتر روستا کرده‌اند. در نتیجه همینجوری توانست مدرسه هم بسازد. حالا جشنواره عمار با اکران این قبیل فیلم‌ها در روستا می‌تواند این حرف را بین روستاییان تبیین کند که خودشان باید با وحدت و در کنار هم بودن به بهبود اوضاع کمک کنند. پس اکران های مردمی عمار قابلیت الگوبرداری دارد.

وی در ادامه گفت: هر اثری که ساخته می‌شود ویژگی‌های منحصر به فردی دارد اما در جشنواره دوازدهم عمار که با فیلم « کشور کوچک من» شرکت کرده بودم هم، موضوع حول محور روستا بود و داستان کسی بود که از روستا، علم همت را برافراشت و توانست باعث اتفاقات مثبتی در روستا شود. این فیلم در روستاهای اطراف قائم شهر ساخته شده و از این نظر کمی با آقای شورا شباهت دارد اما نکته اصلی این است که یک نفر جهاد می‌کند و بقیه هم با او همراه می‌شوند.

علیرضا باغشنی توصیه‌ای به فیلم سازان نسل جوان داشت که در هر زمینه‌ای که می‌خواهند فیلم بسازند، نگاه آن‌ها به معضل و مشکل مردم در آن زمینه باشد و گفت: ما مستندسازها باید مشکلات را شناسایی کنیم و در جهت رفع آن فیلم بسازیم؛ مثلاً فیلمساز می‌گوید می‌خواهم فیلم درباره اعتیاد بسازم. خیلی خوب است اگر هدف این باشد که میزان اعتیاد مثلاً در مشهد و اطراف آن مشخص شود و با اکران فیلم مسئولین در تکاپوی حل آن بیفتند.

وی در آخر افزود: علاوه بر آسیب شناسی باید به حوزه‌های تاریخی هم پرداخته شود تا نسل جدید بتواند درکی از فضای گذشته بیابد و درس بگیرد.

علیرضا باغشنی، کارگردانی با تجربه است که به روستا، به عنوان پدیده ای مغفول در کشور نگاه ویژه‌ای دارد. «بیشتر از مادرم»، «روشنفکر»، «میهمان خانه دوست»، «بوی گل محمدی»، «نشاط خدمت»، «مادرونه» و «قیام غریب» از جمله دیگر مستندهایی هستند که باغشنی کارگردانی آن‌ها را بر عهده داشته است.